- Có lẽ không ai trong chúng ta, những người từng học Tiểu Học trước 1954 đều thuộc lòng câu: “Giang sơn ta chạy dài từ Ải Nam Quan đến Mũi Cà Mâu” và vẫn mang trong đầu hình ảnh một Ải Nam Quan với hai giai thoại đặc biệt về cửa Ải này:
Mạc Đĩnh Chi 1280 - 1346
1-Năm 1308, Mạc Đĩnh Chi đi sứ nhà Nguyên. Vì đường gập ghềnh, nên đến cửa khẩu trễ, quân canh gác bắt phải chờ đến sáng hôm sau. Thấy sứ bộ yêu cầu mở cửa thành, viên quan phụ trách canh cửa ải thả từ trên lầu cao xuống một câu đối, nói rằng nếu Đại Việt đối được thì họ sẽ mở cửa. Câu đối có nội dung như sau:
